Złote drzwi

Jako, że lubię pięk­ne rze­czy oraz rze­czy zło­te, tego dzie­ła zabrak­nąć tu nie mogło. Dla­cze­go? Bowiem łączy w sobie obie te cechy. Nie jestem szcze­gól­ną entu­zjast­ką rene­san­so­we­go malar­stwa, ale fak­tem jest, iż rzeź­ba mnie zachwy­ca, cze­go dałam już upust w nie­daw­nym wpi­sie o majo­li­kach flo­renc­kiej rodzi­ny del­la Rob­bia. Dzie­ło będą­ce boha­te­rem dzi­siej­szej not­ki rów­nież wyszło spod rąk flo­renc­kie­go twórcy.

Nie trzy­ma­jąc dłu­żej w nie­pew­no­ści — trze­cie drzwi bap­ty­ste­rium we Flo­ren­cji, autor­stwa Loren­zo Ghi­ber­tie­go, powsta­ły w latach 1425–50. Ghi­ber­ti jest auto­rem rów­nież dru­gich drzwi bap­ty­ste­rium, z któ­ry­mi wią­że się bar­dzo inte­re­su­ją­ca histo­ria. Owe bap­ty­ste­rium mia­ło już jed­ną parę odrzwi, wyko­na­nych w XIV stu­le­ciu przez Andrea Pisa­no. Na ozdo­bie­nie kolej­nych roz­pi­sa­no kon­kurs, któ­ry, nota bene, był pierw­szym arty­stycz­nym kon­kur­sem w histo­rii. W szran­ki sta­nę­ło sied­miu arty­stów, a ich zada­niem było wyko­na­nie pla­kiet­ki z przed­sta­wie­niem Ofia­ro­wa­nia Iza­aka. Do dzi­siej­szych cza­sów zacho­wa­ły się nie­ste­ty tyl­ko dwie pra­ce — Ghi­ber­tie­go oraz Bru­nel­le­schie­go. Osta­tecz­nie wygrał ten pierw­szy, bowiem jury zachwy­ci­ła nowa­tor­ska kom­po­zy­cja, prze­strzen­ność, a tak­że indy­wi­du­ali­za­cja rysów przed­sta­wio­nych postaci.

Trze­cie drzwi, zna­ny ze swych suro­wych osą­dów Michał Anioł okre­ślił Drzwia­mi raju. Wro­ta wyko­na­ne są z brą­zu pokry­te­go zło­ce­nia­mi. Podzie­lo­no je na 10 kwa­ter, gdzie przed­sta­wio­ne są wyda­rze­nia ze Sta­re­go Testa­men­tu. Poza tym skrzy­dła obra­mo­wa­ne są bor­diu­rą, z głów­ka­mi przed­sta­wia­ją­cy­mi współ­cze­snych auto­ro­wi arty­stów (w tym jego auto­por­tret oraz podo­bi­zna jego syna) oraz biblij­ne posta­cie. W jed­nej kwa­te­rze mie­ści się jed­no­cze­śnie kil­ka scen doty­czą­cych tych samych osób.

Idąc od gór­nej kwa­te­ry poru­sza­jąc się na pra­wo, a póź­niej w dół ponow­nie od lewej stro­ny (ale skom­pli­ko­wa­nie to napi­sa­łam) mamy: Ada­ma i Ewę, Kaina i Abla, Noego, Abra­ha­ma , Eza­wa i Jaku­ba, Józe­fa, Moj­że­sza, Jozue, Dawi­da, Salo­mo­na i kró­lo­wą Saby — Makedę

Ory­gi­nal­ne drzwi znaj­du­ją się obec­nie w Museo dell’Opera del Duomo, nato­miast na ich miej­sce wsta­wio­no wier­ną kopię.

Owe drzwi odzna­cza­ją się nie­zwy­kłą natu­ral­no­ścią i wręcz malar­sko­ścią. Głę­bia prze­strze­ni uka­za­na na pły­tach jest nie­sa­mo­wi­ta i potwier­dza po raz kolej­ny (po dru­gich drzwiach bap­ty­ste­rium), iż per­spek­ty­wę line­ar­ną Ghi­ber­ti kształ­to­wał w spo­sób znakomity.

Oczy­wi­ście wszyst­kie pla­kiet­ki są kwa­dra­to­we, a te dziw­ne kształ­ty są zasłu­gą apa­ra­tu, któ­ry lubi znie­kształ­cać. Wybacz­cie, że nie­któ­re zdję­cia to ory­gi­nal­ne czę­ści drzwi, a nie­któ­re pocho­dzą z kopii, ale bar­dzo trud­no zna­leźć ład­ne foto­gra­fie, na któ­rych coś widać.