Wczoraj kiedy spacerowałam po bibliotece poszukując tematu na pracę licencjacką, w moje ręce wpadł katalog z wystawy zatytułowanej Wachlarze Zachodu i Wschodu. Jako, że jestem ostatnio bardzo napalona na rzemiosło artystyczne, od razu sięgnęłam po tę pokaźną książkę. W samym wstępie dowiedziałam się, że Muzeum Narodowe w Krakowie posiada kolekcję 167 wachlarzy, z których większość pochodzi z XIX i XX wieku, ale można znaleźć również kilka egzemplarzy XVIII-wiecznych. Do kolekcji tej należą również, jak sugeruje nam nazwa wystawy, wachlarze wschodnie, których jest 45.
Poza przyjemnym, kilkustronicowym wstępem, umieszczone są tu rozdziały traktujące o historii wachlarzy na Zachodzie oraz Wschodzie. Powiem szczerze, że póki co nie wczytywałam się w to głębiej. Za to z wielką przyjemnością oglądałam fotografie wykonane przez pana Andrzeja Chęcia (nie mam pojęcia, czy tak należy odmienić nazwisko Chęć, ale mądra strona do odmiany nazwisk tak zasugerowała). Wystawa, do której stworzony został ten katalog, była eksponowana w Muzeum Narodowym w Krakowie w 2001 roku. Pozwoliłam sobie zrobić zdjęcia zdjęć (jakże profesjonalnie) najciekawszych wg mnie wachlarzy i podzielić się z Wami. Jak wspomniałam dwa zdania wcześniej, autorem ich jest pan Chęć i wszystkie pochodzą z Katalogu Zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie — Wachlarze Zachodu i Wschodu.
Postaram się umieścić je chronologicznie i w taki sposób w jaki zostały one umieszczone w katalogu.
EUROPA
nr 17, str. 82: Ten okaz pochodzi z roku 1800. Jest wykonany ze złotej gazy haftowanej złotą nicią.nr 60, str. 128: Wachlarz wykonany ok. 1880 r. we Francji lub Belgii z koronki. Stelaż z perłowca.nr 64, str. 132: Wachlarz francuski z 2 poł XIX w. Pokryty piórami marabuta. Stelaż z kości słoniowej.nr 77, str. 145: Wachlarz z piór pawich (z torsu ptaka — jakkolwiek dziwnie to brzmi), na konstrukcji z piór głuszca. Wykonany ok. 1880 r. Stelaż z szylkretu brązowego z miodowymi przebarwieniami.nr 82, str. 150: Koniec XIX w. Pokrycie wykonane z maszynowej imitacji czarnej koronki. Stelaż szylkretowy, drewniany, hebanowy.nr 86, str. 154: Wachlarz z czarnych piór strusich z końca XIX w. Stelaż z szylkretu brunatno-brązowego.nr 91, str. 159: Mój faworyt :) Polska, ok. 1900 r. Pokryty kremową taftą, na którą naklejono siedem motyli z czarnej koronki. Na brzegach koronka maszynowa. Stelaż z masy perłowej zaprawionej tęczowo.nr 100, str. 168: Wachlarz wykonany ok. 1900 r. Zrobiony z bardzo cienkich płytek rogowych, malowany złotem oraz zieloną i czerwoną temperą.nr 101, str. 169: Haftowany wachlarz z ok. 1900 r. Pokryty gazą bawełnianą. Stelaż kościany, ryty i inkrustowany srebrzystymi blaszkami.nr 104, str. 172: Polska, pocz. XX w. Pokryty czarną tkaniną bawełnianą, malowany gwaszem. Stelaż drewniany.nr 106, str. 174: Ten okaz pochodzi najprawdopodobniej z Francji lub Polski, z początku XX w. Pokryty płótnem malowanym gwaszem.nr 114, str. 182: Początek XX w. Pawie pióra przymocowane są do drewnianego stelaża.nr 118, str. 186: Wykonany z gazy jedwabnej, ozdobionej haftem złotym i cekinami. Dodatkowo malowany gwaszem. Ok. 1910 r.nr 120, str. 188: Wykonany ok. 1910 roku. Pokrycie z koronki klockowej z gęstą dekoracją. Stelaż z szylkretu bursztynowego.
POŁUDNIOWA AMERYKA
nr 125, str. 195: Wachlarz kominkowy z Brazylii, wykonany w ostatniej ćw. XIX w. Pokrycie wykonane z płótna. Z obu stron jego powierzchnię pokrywały pióra, które zachowały się dziś tylko przy krawędzi.
AZJA
nr 126, str. 199: Chiny, ok. 1750 r. Jedwabna tkanina podklejona papierem. Malowany farbami wodnymi.nr 130, str. 204: Chiński wachlarz z ok. 1860 roku. Wykonany z drewna lakowanego na czarno, malowanego z obu stron.nr 134, str. 208: Chiny, 2 poł. XIX w. Pokrycie papierowe, malowane obustronnie.nr 141, str. 216: Płaski wachlarz chiński z ok. 1900 r. Pokrycie dwustronne z cienkiej tkaniny jedwabnej rozpiętej na drewnianej ramie. Haftowany.nr 145, str. 220: Lata 50 XX wieku, Chiny. Pokrycie z tkaniny jedwabnej, malowane.nr 155, str. 231: Dwa wachlarze typu teguson. Wykonane w Korei pod koniec XIX w. Pokryte są liściem oklejonym z obu stron oklejonego papierem. Dekoracja malowana.nr 157, str. 234: Wachlarz bojowy gunsen. Pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku, z Japoniii. Papierowy, malowany.nr 166, str. 244: Tutaj mamy piękny XX wieczny okaz z Japonii. Papierowy, malowany.nr 172, str. 251: Wachlarz płytkowy z Indii, z początku XX wieku. Wykonany z kości i piór ażurowo wycinanych.
Wszystkie te mądrości zaczerpnęłam z podpisów pod konkretnymi wachlarzami. Oczywiście drastycznie je skróciłam, więc jeśli ktoś zainteresuje się na tyle tematem, polecam sięgnąć po książkę. Wydana przez Muzeum Narodowe w Krakowie, tytuł Wachlarze Zachodu i Wschodu.
łooo.. ale piekne są te wachlarze :D